Scheiden en huisdieren: wat is het beste voor het dier?

Huisdieren zijn voor veel mensen (terecht) een echt onderdeel van het gezin. Dat betekent ook dat we bij een eventuele scheiding voor een lastige situatie komen te staan. Om het belang van het huisdier voorop te stellen én om te weten wat je in zo'n situatie kunt doen, is het belangrijk om je goed te informeren. Hoe zorg je dat je huisdier niet de dupe wordt van je scheiding?

In een relatie is het vaak niet duidelijk 'van wie' de hond of kat is. Misschien bracht jij het huisdier in de relatie in, maar is het dier inmiddels ook onderdeel geworden van het leven van je partner. Of andersom, en ben je gehecht geraakt aan de hond van je partner. Ook kan het zijn dat jullie het dier samen hebben aangeschaft. Bij een scheiding of break-up van de relatie moeten jullie bepalen bij wie het huisdier moet wonen. In sommige gevallen komt de rechter daarbij aan te pas, die wijst het dier toe aan één van de twee partners. De rechter houdt gelukkig ook rekening met het welzijn van het huisdier.

Omgangsregeling

Omdat een dier voor de wet een 'object' is en dus net zo wordt 'verdeeld' als een bankstel of een kast, bestaan er geen wettelijke omgangsregelingen zoals bij kinderen. Toch is dit in de praktijk heel gangbaar. Je kunt, al dan niet samen met een mediator, afspraken maken over waar het dier wanneer verblijft, maar ook over de kosten voor de verzorging, dierenarts, voeding, uitlaatservice etc. Niet leuk om over na te denken, maar zet een scenario tijdens je huwelijk al op papier, in het geval van noodgevallen. Zodat  bij een eventuele break-up het huisdier verzekerd is van goede zorg en stabiliteit en jullie precies weten wat er met het dier moet gebeuren. Denk aan zaken als:

• Wie heeft het dier aangeschaft?
• Met welke partner heeft het dier de beste band?
• Welke partner heeft het meeste tijd om voor het dier te zorgen?
• Welke partner heeft de meeste financiële draagkracht?

Het belangrijkste is dat het welzijn van het huisdier voorop wordt gesteld. Een scheiding kan behoorlijk zwaar en emotioneel zijn. Maar ook voor een dier kan het veranderen van het gezin een grote stressfactor zijn. Veel dieren zijn gevoelig voor spanningen en het is belangrijk om tijdens en na de scheiding de rust voor het huisdier te bewaren. 

Wanneer je als gezin samen bent is er vaak iemand thuis die voor het huisdier kan zorgen. Als je alleen komt te staan en je werkt overdag, blijft er weinig tijd over voor de hond of kat. Je kunt als 'alleenstaande hondenouder' natuurlijk altijd een hondenoppas uit de buurt inschakelen. Ook laten veel ex-koppels de omgangsregeling van het huisdier samenvallen met die van de kinderen. Er is dan altijd voldoende aandacht voor het dier, en de kinderen hoeven hun huisdier nooit te missen.

Valkuilen omgangsregeling

Veel honden kunnen prima leven in twee huishoudens, toch is co-ouderschap niet per se een prettige oplossing voor een hond. Het kan erg verwarrend zijn om steeds te schakelen tussen twee werelden. Blijf daarom in goed overleg met je ex-partner en zorg dat jullie de opvoeding, regels en dagelijkse routine van de hond nauwkeurig op elkaar afstemmen. Ook kan een nieuwe woning erg onwennig zijn voor de hond, zeker als er ook een nieuwe partner aanwezig is. Een hond kan bijvoorbeeld meer gehecht zijn aan één van de twee scheidende partners. Een hond die zijn 'lievelingsbaasje' mist kan zelfs depressief worden en zichzelf likken/krabben, onzindelijk worden, eetlust verliezen en ander probleemgedrag gaan vertonen.

Begeleid je hond daarom goed in deze zware tijd. Als je hond zich 'slecht', ongehoorzaam of gestrest gedraagt, straf hem dan niet maar gun hem de tijd. Hij laat slechts een normale reactie zien op een abnormale situatie. Zorg daarom dat de oppik- en afhaalmomenten rustig verlopen, maak geen ruzie met je ex en stel je hond gerust. Laat hem rustig wennen aan zijn nieuwe leven en zorg dat het nieuwe huis veel vertrouwde elementen heeft zoals zijn eigen mandje en knuffels. Geef de hond extra aandacht door middel van lange wandelingen en veel momenten van affectie.

De ideale oplossing?

Voor katten geldt eigenlijk altijd dat een omgangsregeling geen optie is, omdat zij zich hechten aan hun vertrouwde omgeving. Het wisselen van huis zorgt voor enorm veel stress en je kat zal zijn territorium willen afbakenen met urine en zelfs willen ontsnappen en weglopen. Wat de ideale oplossing is voor katten maar ook voor veel honden, en wat je ook steeds vaker ziet bij omgangsregelingen voor kinderen, is dat het huisdier in het 'ouderlijk' huis blijft wonen, en dat de scheidende partners om de buurt in het huis verblijven. Op die manier creëer behoud je voor de dieren en eventuele kinderen een stabiele thuissituatie.

Als een relatie uit gaat, zorgt dat al voor genoeg pijn en verdriet. Een goede oplossing voor het huisdier is daarom niet alleen belangrijk voor het dier zelf, maar ook voor jou zelf: de band met je hond of kat kan juist enorm veel steun bieden tijdens een moeilijke periode. Voorkom daarom problemen en praat er gewoon eens over met je partner: welke afspraken maken wij nú over de huisdieren? Wat is het beste voor ons dier? Evalueer die afspraken ook, omdat in de loop der tijd opvattingen kunnen veranderen: een partner raakt bijvoorbeeld meer gehecht aan het dier.

Wij zijn benieuwd naar jullie ervaringen. 'Van wie' zijn de huisdieren in jouw relatie? Heb je afspraken gemaakt over een eventuele break-up? Of misschien heb je ervaringen met co-ouderschap voor huisdieren? Laat het weten in de comments of op onze Facebookpagina.